Etalagebenen

Een vernauwing van een slagader naar de benen toe laat minder bloed doorstromen. Verdikkingen of plaques doen het bloedvat dichtslibben.

Etalagebenen

Een vernauwing of verstopping van een slagader naar of in de benen heeft tot gevolg dat er minder bloed naar de benen stroomt. Bij inspanning hebben de spieren meer bloed en zuurstof nodig dan er kan aangevoerd worden.

Er ontstaat een gebrek aan zuurstof met verzuring in de spieren. Daardoor treden er krampen op of pijn. Door even te rusten -mensen gaan even voor een etalage staan- vermindert de pijn en kan men terug even wandelen (= ‘claudiceren’). Claudicatio Intermittens betekent in het nederlands ‘af en toe mank gaan’.

Ook de wandelsnelheid en de helling spelen een rol: hoe sneller men wandelt en hoe steiler de helling, hoe sneller men pijn krijgt.

Lees meer: stadia en risicofactoren
Wat zijn de stadia:

  • Naarmate de vernauwing erger is worden ook de klachten ernstiger.
  • Ze gaan van pijn bij lang wandelen naar pijn bij enkele meters gaan.
  • Daarna treedt er ook pijn op in rust.
  • Het laatste stadium is het afsterven van weefsel door gebrek aan zuurstof = necrose of gangreen

Wat zijn de belangrijkste risicofactoren:

  • hoge bloeddruk
  • roken
  • diabetes
  • verhoogde cholesterol spiegels waarden
  • familiale belasting
  • gebrek aan beweging
  • overgewicht
Etalagebenen, ZNA, Vaatheelkunde, Antwerpen

Hoe ontstaat een vernauwing of een volledige verstopping van een slagader

Bij atherosclerose of slagaderverkalking, ontstaan er in de slagaderwand verdikkingen of plaques waardoor het bloedvat geleidelijk aan kan dichtslibben.

Deze plaques zijn opgebouwd door o.a. vetten, gladde spiercellen en bindweefsel. Ze kunnen ook verkalken en dan spreekt men van slagaderverkalking.

Soms kunnen de plaques aan de binnenzijde van het bloedvat barsten en vormen er zich bloedklonters die de slagader, soms heel plots, kunnen verstoppen.

Welke onderzoeken zijn mogelijk

  • echo-doppler of duplex onderzoek : pijnloos en niet-invasief
  • angiografie : door het inspuiten van contrastmiddel (kleurstof) in de bloedvaten kunnen vernauwingen opgespoord worden.

Bij MRI angiografie en CT angiografie wordt de kleurstof ingespoten via de ader. Bij klassieke angiografie of DSA (digitale substractie angiografie) wordt de kleurstof ingespoten via de slagader.

Behandelingen

Bypass of overbrugging

Het principe bestaat erin een vernauwing of verstopping te overbruggen. Hierbij hecht de vaatchirurg een ‘nieuwe slagader’ op een mooi open deel van het bloedvat voor de verstopping of vernauwing en verderop, op het bloedvat voorbij de verstopping of vernauwing.

Bypass of overbrugging, ZNA, Vaatheelkunde, Antwerpen

Als ‘nieuwe slagader’ kan men gebruik maken van een eigen vene of ader (zgn. saphenabypass of saphenagreffe) of van een kunstader (zgn. prothese)

Lees meer: Overbrugging
Indien het onderste deel van de buikslagader of aorta en/of de bekkenslagaders ernstig vernauwd of verstopt zijn door slagaderverkalking en als eventuele ballondilatatie en stentplaatsing geen soelaas kunnen brengen, dienen deze vervangen te worden, . Deze overbrugging gebeurt vanaf de buikslagader naar de slagaders ter hoogte van de twee liezen en dan spreekt men van een zogenaamde “broek-operatie” omdat we hier gebruik maken van een kunststof slagader in de vorm van een broek : de broek-prothese. Hiervoor bestaan momenteel 2 methodes, afhankelijk van de letsels op de slagaders.

De klassieke methode

Hiervoor is een toegang noodzakelijk via de buikwand, waarbij een operatiewonde wordt gemaakt die meestal vanaf de onderkant van het borstbeen tot aan de schaamstreek loopt. Vervolgens wordt de buikslagader vrij gelegd en wordt de broek-prothese in gehecht (zie ook operatie voor abdominaal aorta aneurysma)

De laparoscopische methode of “via kijkoperatie”

Bij deze minimaal invasieve techniek maakt de chirurg slechts een zestal openingen van één centimeter groot in de buikwand. Via deze werkkanalen wordt met behulp van een camera en speciale instrumenten de volledige operatie in de buikholte uitgevoerd.

Niet elke patiënt met slagaderverkalking ter hoogte van de aorta en/of bekkenslagaders of een laag abdominaal aorta aneurysma (zie ook hoofdstuk “aorta-aneurysma) kan hiervoor in aanmerking komen.

Een belangrijk voordeel van deze techniek is dat de patiënten veel sneller herstellen gezien de kleinere operatiewonden en dit verkort dan op zijn beurt het ziekenhuis verblijf. Verder zijn de gevolgen van deze ingreep voor het ganse lichaam (belasting van hart, longen, nieren en darmen) veel minder zwaar dan bij de klassieke methode.

Endarterienctomie

Via een insnede wordt het bloedvat vrij gelegd en wordt de binnenlaag van de slagaderwand samen met de plaques verwijderd en blijft enkel de buitenwand van het bloedvat over. Het bloedvat wordt met een patch terug gesloten.

Ook klonters kunnen zo verwijderd worden.

 

CERAB

Via een prik in de beide liezen kan een ‘broekprothese’ in het bloedvat geplaatst worden.

Techniek ontwikkeld door Dr. Peter Goverde

 

PTA (percutane transluminele angioplastie): Ballondilatie (Dotteren) eventueel aangevuld met stenting.

Een aantal vernauwingen kan met een (op een katheter gemonteerd) ballonnetje opengerekt worden, zodat het bloedvat terug goed doorgankelijk wordt = ballondilatatie. Soms is het nodig om bijkomend een stent te plaatsen.

Een speciale techniek voor het herstel van de bloedcirculatie in de grote buikslagader en bekken slagaders werd in ZNA zelf ontwikkeld: De CERAB procedure (Covered Endovascular Reconstruction of the Aortic Bifurcation) wordt nu wereldwijd toegepast.

Hier kan u een animatie bekijken van de CERAB Procedure :

PTA, etalagebenen, ZNA, Vaatheelkunde, Antwerpen

Lees meer: Wat is een stent?
Een stent is een soort metalen buisvormig veertje dat in het bloedvat wordt geplaatst om de plaats waar de vernauwing zat open te houden. Indien het bloedvat volledig verstopt is moet het letsel soms eerst doorboord of via de bloedvatwand gepasseerd worden en dan worden gedilateerd.

De ingreep gebeurt meestal door het bloedvat in de lies aan te prikken van waaruit dan verder kan gewerkt worden. Dit kan onder plaatselijke verdoving, algemene of regionale verdoving uitgevoerd worden.

Medicatie en wandelen

Medicatie werkt in op de stolling en zorgt ervoor dat het bloed minder snel klontert. Wandelen bevordert de aanmaak van nieuwe bloedvaten.

Wandelen een goed idee!
Het net van bloedvaten in de benen is goed te vergelijken met een wegennet. Als het verkeer op de hoofdweg is geblokkeerd is kunt u meestal via een zijweg de hindernis voorbij. Als de doorbloeding in een bloedvat wordt verhinderd, kunnen door regelmatig te wandelen de kleinere bloedvaten worden gestimuleerd en nemen deze de functie grotendeels over.

Raadpleging

Maak een afspraak. U kan terecht in de ziekenhuizen van het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen, alsook in de privé-praktijk van onze artsen.